Το βιβλίο τούτο δεν είναι βιβλίο ιστορίας. Είναι ένα αφιέρωμα σ’ εκείνους που χάθηκαν σε μια ορισμένη χρονική περίοδο του ιστορικού χρόνου και σε ένα ορισμένο περιστατικό από τα άπειρα των ιστορικών γεγονότων.
Είναι ένας μνημόσυνος λόγος γι’ αυτούς που έχασαν τη ζωή τους στην μάχη της Κρήτης και την κατοχή.
Η καταχώριση των ονομάτων εδώ σκοπεί στην ανάκληση στη μνήμη των βια θανόντων την υπ’ όψη περίοδο.
Καταχωρίζονται όμως και λίγα λόγια για κάθε περίπτωση για να ενημερώνεται ο αναγνώστης στοιχειωδώς, αλλά και για να μην είναι ανιαρή η απλή παράθεση μόνο ονομάτων.
Η μάχη της Κρήτης και οι συνέπειές της είναι μόνο μικρό μέρος τόσων και τόσων μαχών στην στεριά, την θάλασσα και τον αέρα κατά τον 2ο Παγκόσμιο Πόλεμο 1939-1945.
Μάχες άγριες και πολύνεκρες έλαβαν χώρα σε πολλά μέτωπα όπως στο Λένιγκραντ, το Στάλινγκραντ, την Νορμανδία, το Μόντε Κασίνο, το Ελ Αλαμέιν, την Ιβοζίμα, την Οκινάουα. Όμως η μάχη της Κρήτης είχε κάτι το διαφορετικό, το πρωτόγνωρο από τις άλλες. Για πρώτη φορά στην ιστορία των πολέμων κατελήφθη ένας σπουδαίος αντικειμενικός στόχος μόνο με αεραποβατικές δυνάμεις και μοναδική φορά που έλαβε μέρος στη μάχη άμαχος πληθυσμός παρά τις διεθνείς συμβάσεις.
Οι Κρητικοί πάντοτε αγαπούσαν τη γη τους. Τις ελιές, τα αμπέλια, τα χωράφια τους και τα θεωρούσαν πατρογονικές κληρονομιές αναμφισβήτητες και τα υπερασπίζονταν με πάθος, με κάθε μέσον και με κάθε συνέπεια, αγνοώντας νόμους και συμβάσεις.
Όσοι ασχολήθηκαν με την παράξενη αυτή μάχη και είναι πολλοί, επισήμαναν την έλλειψη ενός καταλόγου των ανθρώπων, μαχητών και άμαχων που χάθηκαν. Προσπάθειες έγιναν, αλλά μόνο επιλεκτικές και ατελείς. Η προσπάθειά μου αυτό επιδιώκει. Να συντάξω έναν κατάλογο όσο το δυνατόν πληρέστερο.
Μέσα στον κυκεώνα της ασυμφωνίας των πηγών πληροφόρησης για την συγγραφή του παρόντος πονήματος, προσπάθησα να βρω μια άκρη για να εξακριβώσω τα σωστά στοιχεία προσώπων και γεγονότων. Το κατάφερα; Ίσως όχι πλήρως. Αυτό δεν οφείλεται σε αμέλεια ή έλλειψη προσπάθειας αλλά στην απίστευτη διαφορετικότητα των στοιχείων των πηγών.
Είναι όμως μια προσπάθεια.
Υπό αυτό το πνεύμα ας είναι η κρίση του αναγνώστη που θα διαβάσει και θα κρίνει το βιβλίο αυτό.
Περιεχόμενα
Πρόλογος
Εισαγωγή
Πίνακας πληθυσμών και αριθμός θυμάτων
Κατάλογος 1ος. Ονόματα κατά Δήμο ή Κοινότητα
Δήμος Χανίων
Επαρχία Αποκορώνου
Επαρχία Κισάμου
Επαρχία Κυδωνίας
Επαρχία Σελίνου
Επαρχία Σφακίων
Εκτός Νομού, αγνώστου καταγωγής
Κατάλογος 2ος: Κατά αλφαβητική σειρά
Κατάλογος 3ος: Κατά γεγονός
Κατάλογος 4ος: Εκτελεσθέντες στην Αγιά
Κατάλογος 5ος: Θανόντες στην ομηρία
Κατάλογος 6ος: Εκπαιδευτικοί, Κληρικοί, Πρόεδροι Κοινοτήτων, Γυναίκες
Κατάλογος 7ος: Έλληνες στρατιωτικοί
Κατάλογος 8ος: Ελληνική Χωροφυλακή
Κατάλογος 9ος: Βρετανοί
Κατάλογος 10ος: Γερμανοί
Κατάλογος 11ος: Ιταλοί
Κατάλογος 12ος: Σοβιετικοί (Ρώσοι)
Κατάλογος 13ος: Μνημεία
Βιβλιογραφία – Παραρτήματα
Χρονολόγιο 1941-1945
Επίλογος
