Ένας από τους πιο τολμηρούς και χαρισματικούς σύγχρονους συγγραφείς στρέφει το αιχμηρό βλέμμα του στα αυταρχικά καθεστώτα της χιτλερικής Γερμανίας και της σταλινικής Ρωσίας. Διαβάζει την ιστορία μιας ηπείρου που επιμένει να μη μαθαίνει από τα λάθη της, ανατέμνει με ενορατικότητα τη ζωή των ανθρώπων της, ψηλαφίζει τα τραύματα που άφησε στη σάρκα της Ευρώπης η εποχή της καταστροφής. Το αποτέλεσμα είναι ένα καθηλωτικό μυθιστοριογραφικό εγχείρημα, ένα δραματικό χρονικό πολέμου και συγχρόνως ένας ύμνος στη δύναμη της τέχνης και στην ελπίδα που δίνει ο έρωτας.
Υφαίνοντας έναν καμβά ζευγαρωτών αφηγήσεων που έχουν σχέση με τη ζωή του Ντμίτρι Σοστακόβιτς, της Άννας Αχμάτοβα, του Γερμανού στρατάρχη φον Πάουλους και άλλων γνωστών αλλά και άσημων, πρωταγωνιστών αλλά και κομπάρσων της Ιστορίας, ο συγγραφέας συνθέτει ένα καλειδοσκοπικό χρονικό της Ευρώπης του εικοστού αιώνα το πολυφωνικό μυθιστόρημα του Γουίλιαμ Τ. Βόλμαν εκτυλίσσεται σαν συμφωνία όπου κάθε όργανο της ορχήστρας ανιχνεύει τη μελωδία της ανθρώπινης ψυχής, η οποία πασχίζει να παραμείνει όρθια και να μη συνθλιβεί από τη φρίκη του πολέμου και το αγωνιώδες βάρος της Ιστορίας.

Ξόρκι στο θάνατο. Όλη η τέχνη, κάθε τέχνη. Η βία να μαίνεται, ναι, αλλά η Τέχνη να ξορκίζει, μέσα από την καλλιτεχνική επεξεργασία, την ίδια την ουσία της βίας: τον φόβο και τον τρόμο. Ο William T. Vollmann, με το πολυσέλιδο μυθιστόρημα/ποίημα, με το ογκώδες μυθιστόρημα/πραγματεία, με την Κεντρική Ευρώπη, ξορκίζει κι αυτός το θάνατο, τον απωθεί, τον πολιορκεί, τον περικυκλώνει, τον υπερφαλαγγίζει. Ένα μυθιστόρημα/ποταμός, ναι, αλλά και ένα καταιγιστικό σύνολο επιτακτικών τηλεγραφημάτων, 800 σελίδες αντιμαχίας ανάμεσα στον Πόλεμο και στην Τέχνη, ανάμεσα στη Βία και στην Άρση της Ασχήμιας, ανάμεσα στο Κακό που αναίσθητο σαρώνει ό,τι βρει και στο Καλό που αντιστέκεται με νύχια και με δόντια, με τα χρώματα και με τους στυλογράφους, με την σμίλη και με τις νότες. (Γιώργος-Ίκαρος Μπαμπασάκης, περιοδικό Διαβάζω, τχ. 517, Απρίλιος 2011)

Ένα καλειδοσκοπικό χρονικό της Ευρώπης του 20ού αιώνα. (Όλγα Σέλλα, Η Καθημερινή)

ΘΕΑ ΑΠΟ ΕΝΑ ΕΡΕΙΠΩΜΕΝΟ ΡΟΥΜΑΝΙΚΟ ΟΧΥΡΟ (1945)
Χάλυβας εν κινήσει (Ευρώπη, 1939-1945)
ΚΥΚΛΩΤΙΚΕΣ ΚΙΝΗΣΕΙΣ (1914-1975)
Οι σωτήρες (ΕΣΣΔ, 1918)
Επιστράτευση (Γερμανία, 1914)
Γυναίκα με νεκρό παιδί (Γερμανία, 1927)
Έχεις κλείσει τις πύλες του Δούναβη (ΕΣΣΔ, 1936)
Οι πύραυλοι της Ελένας (ΕΣΣΔ, 1931)
Παρθενικό ταξίδι (Γερμανία, 1933-1939)
Όταν ο Πάρσιφαλ σκότωσε τον Κόκκινο Ιππότη (Γερμανία, 1934)
Όπους 40 (ΕΣΣΔ, 1935)
Επιχείρηση Μαγική Φωτιά (Γερμανία, 1936)
“Και στέγνωνα τα αρμυρισμένα μου μαλλιά” (ΕΣΣΔ, 1937)
Λευκό Σχέδιο (Γερμανία, 1939)
Επιχείρηση Μπαρμπαρόσα (ΕΣΣΔ, 1941)
Ο Υπνοβάτης (Γερμανία, 1936-1945)
Ο φοίνικας της Δεββώρας (ΕΣΣΔ, 1906-1942)
Άθικτα (Γερμανία, 1939-1945)
Η χώρα μου απλώνεται πέρα απ’ τον ορίζοντα (ΕΣΣΔ, 1936-1968)
Διάσπαση (ΕΣΣΔ και Γερμανία, 1942-1946)
Ο τελευταίος στρατάρχης (Γερμανία και ΕΣΣΔ, 1942-1957)
Ζόγια (ΕΣΣΔ, 1941)
Καθαρά χέρια (Γερμανία, 1942-1945)
Το Δεύτερο Μέτωπο (ΕΣΣΔ, 1943)
Επιχείρηση Ακρόπολη (ΕΣΣΔ, 1943)
Το τηλέφωνο χτυπά (ΕΣΣΔ, 1944)
Έκσταση (ΕΣΣΔ, 1945)
Επιχείρηση Χάγκεν (Γερμανία, 1945)
Μέσα στο βουνό (Γερμανία, 1943)
Αποναζιστικοποίηση (Γερμανία, 1945)
Ειδύλλια αερομεταφορών (Δυτική Γερμανία, 1951)
Η Κόκκινη Λαιμητόμος (Ανατολική Γερμανία, 1963)
Δεν θα το αναφέρουμε ποτέ ξανά (ΕΣΣΔ, 1959)
Γιατί δεν μιλάμε πια για τη Φρέγια (Ανατολική Γερμανία, 1960)
Επιχείρηση Βόλουντ (ΕΣΣΔ, 1961)
Όπους 110 (ΕΣΣΔ, 1943-1975)
Ο πιανίστας από το Κίλγκορ (ΕΣΣΔ, 1958)
Χαμένες νίκες (Δυτική Γερμανία, 1962)
Οι λευκές νύχτες του Λένινγκραντ (ΕΣΣΔ, 1941)
Ένα φανταστικό ερωτικό τρίγωνο: Σοστακόβιτς, Κάρμεν, Κονσταντινόφσκαγια
Ευχαριστίες