ΣΕ ΑΥΤΟ ΤΟ ΣΥΝΤΟΜΟ αλλά πλούσιο σε πληροφορίες χρονικό, ο Εμίλιο Λούσου αφηγείται αυτά που έζησε από το 1919 έως το 1929: την άνοδο και την κυριαρχία του φασισμού αλλά και τις λαϊκές αντιστάσεις, πολιτικές δολοπλοκίες και μαζικές κινητοποιήσεις.
Στις σελίδες του παρελαύνουν επιφανείς προσωπικότητες και ανώνυμοι ήρωες, χαμαιλεοντικές, καιροσκοπικές φιγούρες και ανιδιοτελείς αγωνιστές.
Με αφηγηματική δεινότητα, πολιτική οξυδέρκεια και αντιφασιστική στρατευμένη ματιά, ο Λούσου μάς προσφέρει ένα μοναδικό ντοκουμέντο που φωτίζει μια ιδιαίτερα ταραχώδη περίοδο η οποία έμελλε να βυθίσει την Ιταλία και τον κόσμο ολόκληρο στα σκοτάδια του φασισμού. Μόνο που, σύμφωνα με τον συγγραφέα, αυτό δεν ήταν μονόδρομος…
Δεν παριστάνω ότι έγραψα την ιστορία του φασισμού: αφηγούμαι μόνο κάποια επεισόδια που συνδέονται
με τη ζωή μου. […]

Ο φασισμός που θα περιγράψω είναι ο φασισμός που είδα να αναδύεται, να εξαπλώνεται, να κυριαρχεί.
Σίγουρα, πολλές όψεις του θα μου ξέφυγαν· σε άλλες πιθανώς να έδωσα μεγαλύτερη σημασία.
Αλλά αυτό είναι αναπόφευκτο για όποιον κοιτάει με στρατευμένη ματιά.

Επίμετρο: Φλιτούρης Α.  Λάμπρος